11. ЁРИҚЛАР

0
331

Синиш-бу суякларнинг бузилишидир. Ёриқлар кўпинча зарба, итариш, йиқилиш ёки бирон бир ташлаб кетилган нарсанинг суягига урилганда пайдо бўлади. Одатда пастки экстремиталар ва бош суяги синиши шу тарзда содир бўлади. Йиқилиш, қоқилиш, муз пайтида кўчада йиқилиш пайтида кузатилган билвосита зарба билакнинг синишига олиб келади. Катта баландликдан тушганда, бош суяги ва умуртқа поғонаси синади. Сиқилиш натижасида бош суяги, кўкрак қафаси ва тос суяги синган.

Ёпиқ синиш суякнинг шикастланиши деб ҳисобланади, бунда терининг яхлитлиги сезиларли даражада бузилмайди. Ёпиқ синишнинг одатий аломати-бу ўсма, баъзи ҳолларда — тананинг шикастланган қисмининг кўриниши ўзгариши — эгрилик, айниқса оёқ-қўлларнинг катта синишларига хосдир. Қўшни бўғинлардаги ҳаракатлар синиш жойида сезиларли пичоқ оғриғи билан бирга келади.
Шикаст куч танага жуда кучли ва кескин таъсир кўрсатадиган ҳолатларда синган суяк тери орқали тананинг юзасига кириб боради; бундай ёриқлар очиқ деб аталади.
Биринчи ёрдам. Суяк синиши оғир яра бўлиб, дарҳол биринчи ёрдамни талаб қилади. Ҳеч қандай ҳолатда синган оёқ-қўлни силкитмаслик керак, уни тортиб олиш ёки буриш мумкин эмас; очиқ синиш билан суяк бўлакларини ярага суриш мумкин эмас. Синганнинг аломатларидан бири синиш жойида сиқилиш (крепитус). Ушбу аломатни синган суякларга зўравонлик билан таъсир қилиш орқали текшириш мумкин эмас. Синган пайтида оғриқ периостеумнинг шикастланиши билан боғлиқ бўлиб, оғриққа сезгир бўлган асаб толалари ва таналарига жуда бой.

Очиқ синиш аввал яраларни даволаш принтсипига мувофиқ, сўнгра синиш сифатида даволанади. Шундан сўнг, синган оёқ ёки тананинг бир қисми иммобилизатсия қилинади. Агар жабрланувчи чанқаганидан шикоят қилса, унда уни ичиш керак ва ҳар қандай минерал сув энг яхшисидир. Тананинг синган қисмини эҳтиёткорлик билан иммобилизатсия қилгандан сўнг, жабрланувчини жарроҳлик даволаш учун тиббий муассасага олиб бориш керак.

Катта суякларнинг синиши учун, агар оғриқни камайтиришга, синган аъзонинг ишончли иммобилизатсиясига ва тиббий муассасага қулай, юмшоқ транспортни ташкил этишга қаратилган биринчи ёрдам дарҳол кўрсатилмаса, жабрланувчи шокка тушиши мумкин.

Предыдущая статья10. ИЧКИ ҚОН КЕТИШ
Следующая статья12. ИММОБИЛИЗАТСИЯ